BİR MİLYARD DOLLAR YOXA ÇIXIB

BİR MİLYARD DOLLAR YOXA ÇIXIB


Deyəsən, bu oğurluqdan da siyasət iyi gəlir


S.SOLTAN


İslam Respublikasının rəhbərliyi nə beynəlxalq təşkilatlar, nə də ölkə ictimaiyyəti qarşısında hesabatlı olduğundan ölkənin var-dövləti ilə istədiyi kimi davranır. Hələ İranın indiki prezidenti Mahmud Əhmədinijat 2005-ci ildə prezident seçkisi qabağı kampaniya zamanı ölkənin Neft Nazirliyində kök salmış "mafiya"nı dağıdacağını boyun olmuşdu. Bu vədinə əməl etdiyini göstərməkdən ötrü o, keçmiş prezident, hazırda dini ekspertlər şurasına sədrlik edən Haşimi-Rəfsəncaninin qurumda aparıcı vəzifə tutan oğlunu vəzifədən azad etdi. Bu ona bir qədər baha başa gəldi. Belə ki, Əhmədinijat bir neçə ay parlamentdə neft nazirliyinə namizədini təsdiqlədə bilmədi. Bundan başqa ötən 4 ilə yaxın müddət ərzində bu nazirliyə başçılıq edənlər də tez-tez dəyişməkdədir.
Hər kəsə məlumdur ki, İran təki ölkələrdə iqtisadiyyatın əsasını neftdən gələn gəlirlər təşkil edir. Amma bu sahəyə ictimai nəzarət yox dərəcəsindədir. Neft pullarının hakimiyyətdəkilər tərəfindən "sovrulması" ilə bağlı xəbər yeni hadisə deyil. İş o yerə çatıb ki, bunu artıq gizlətmək mümkün deyil və məsələ ölkə parlamenti səviyyəsində müzakirə olunmaqdadır.
İran məclisinin sədri Əli Laricani ötən həftə neft və neft məhsullarından gələn gəlirlərin "yoxa çıxmasına dair" araşdırmanın davam etdirildiyini söyləyib. "Röyter"in məlumatına görə, mühafizəkar xəttin təmsilçisi sayılan Laricani hakimiyyəti tez-tez tənqid edir.
İslam Respublikasının Auditor Palatasının məlumatına əsasən, 2006-2007-ci maliyyə ilində neftdən gələn gəlirdən bir milyard dollar dövlət xəzinəsindən yayınıb. Əhmədinijatın köməkçiçsi Ələkbər Cavanfikir deyib: "Səlahiyyətli orqanlar bu məlumatın dəqiqliyini yoxlamalıdır. Ola bilsin ki, anlaşılmazlıq baş verib".
Bəziləri bunu cari ilin iyununda keçiriləcək prezident seçkisi ilə də əlaqləndirirlər. Çünki Əhmədinijat bu siyasi kampaniyada iştirak etmək niyyətindədir. Onun əsas rəqibinin keçmiş prezident Məhəmməd Xatəmi olduğu ehtimal edilir. Sabiq hökumət başçısı bu həftənin ortalarında prezident seçkisinə namizəd kimi qatılacağını bəyan edib.
Xatırladaq ki, ötən 9 ay ərzində İranın neft ixracatından gələn gəliri 64 milyard dollar olub. Bu haqda məlumat verən neft naziri Qulamhüseyn Nouzari deyib ki, 1979-cu il inqilabından sonra bu sahəyə 450 milyard dollar sərmayə yatırılıb, başqa sözlə, neft sənayesinə hər il 15 milyard dollar məbləğində yatırım qoyulub. 2007-ci ilin martından 2008-ci ilin martına qədərki dövrdə isə İslam Respublikası neft ixracatından 70 milyard dollar əldə edib. Neft ehtiyatı üzrə Səudiyyə Ərəbistanı, İraq və Küveytdən geri qaldığı kimi, qazanc baxımından da İran 4-cü yerdədir.