میللی بیرلیک سیمگه سی، دئموکراتیک سویه ده سئچیلمه لیدیر

میللی بیرلیک سیمگه سی، دئموکراتیک سویه ده سئچیلمه لیدیر



میللی بیرلیک سیمگه سی سئچمک اوچون، مستقیل آذربایجان فعاللاری طرفیندن بیر چاغیریش (۱) یاییلماسی، یئنی اوموت بو مساله نین چوزومو اوچون یارادیبدیر. هابئله بیر سیرا مباحثه لره سبب اولوبدور کی بو اونملی مساله نین حللی اوچون بلکی ده لازم و قاچیریلمازدیر و بللی دیر کی بو آرادا مساله نین حللین ایسته مه ینلر، رژیم مامورلاری طرفیندن یا باشقا قایناقلاردان دا اولا بیلر. آما بوگونکو منطقه ده گئدن اونملی مساله لری دوشونه رک و آذربایجانین بیرلیگه دریندن احتیاجینی آنلایاراق، بو آتیلان داشلارا هئچ اونم وئرمه دن، هامیمیز بو بویوک و میللی گوره وی یئرینه یئتیرمه لییک.



بیر مساله یه دیققت ائتمک لازیمدیر کی هر آذربایجانلی نین دانیلماز حاققی دیر کی اوز اولکه سینین بوتون مساله لرینده او جومله دن میللی سیمگه حاققیندا اوز دوشونجه سینی آچیقجاسینا اعلان ائتسین و بو دئموکراسی نین بیرینجی اصلی دیر. کیمسه بو آرادا قورخو سالابیلمز کی آمان دیر بو بیزیم مقدس دیرلریمیزدیر و کیمسه نین حاققی یوخدور اونلارلا اویناسین! هئچ کیمسه سوز آزادلیغینین یولون باغلایا بیلمز. بیر اولکه ده کی بیر ساده فیکیری اورتایا قویماق اولماسا و بیر ساده گوروشو یایماق اولماسا، هئچ زامان نه دئموکراسی یارانا بیلر، نه یئنی فیکیرلر و ایده لر تاپیلا بیلر و نه پرابلئم لر چوزوله بیلر. ائله بیریسی ده بو دلیله گوره دیر کی بیزیم بعضی پرابلئم لریمیز او جومله دن سیمگه پرابلئمی، اوزون زامان دیر چوزوم یولونو تاپا بیلمیر.



بللی دیر کی هئچ شخص تک باشینا بیر بویوک میللته سیمگه و بایراق سئچه بیلمز، آما همان شخص اوز فیکیرینی آچیقجاسینا یازا بیلر. بو ایکی مساله نی بیربیریندن آییرماق چوخ اونملی دیر. سوز آزادلیغی گرکلی دیر تا یئنی فیکیرلر و ایده لر اورتایا قویولسون و بو فیکیرلرین بیر بیری ایله چاتیشماسیندان و بیر یئره توپلاشماسیندان، مساله نین چوزوم یولو ان دوزگون شکیلده تاپیلسین. بوردا سوز بو دئییل کی بیر فیکیری تنقید ائتمه سینلر و حتا همان مقدساتدان سوز آپاران شخص لرین ده سوزلری گرک یاییلسین آما اصلی فیکیر ایله برابر. اولماز کی اصلی مقاله نی یایماییب آنجاق یالنیز اونو تنقید ائدن مقاله نی یایاق! بو مئدیا قوراللاری ایله ده قارشی دیر. اگر طرفسیز اولماق ایسته ییرسک، هئچ بیرینی یایمامالییق.



آما بوتون سوزلر و فیکیرلر آزاد اورتایا قویولاندان سونرا، میللی سیمگه سئچیلمه سی نه بیر شخص و بیر تشکیلات طرفیندن بلکه بیر دئموکراتیک سویه ده و هامی تشکیلاتلار و فعاللارین سسی ایله، سئچیلمه لیدیر. اساس دئموکراسی قایدالاری و چوخونلوق و اکثریت سسی اولمالیدیر. ان یاخشی یول بودور کی تمام تشکیلاتلارین و مئدیا لارین نوماینده لری، بیر آرایا ییغیشیب و بیرلیک شوراسی یاراتسینلار. بو بیرلیک شوراسی موباحیثه دن سونرا چوخونلوق اساسیندا بیر سیمگه سئچمه لیدیر و هامی بو قراری هر نه اولورسا قبول ائتمه لیدیر. بو بیرلیک شوراسی اگر سیمگه مساله سینده اوغورلا قاباغا گئدیرسه، گله جکده آذربایجانین باشقا اونملی مساله لرینده ده بیرلیکده موقع توتماسینا چوخ یارارلی بیر شورا اولابیلر.



بو مساله نین اوغورلا سونوجا چاتماسی اوچون، بیر نئچه اصلی نظرده توتماق گرکلی دیر:



1) بو یئنی سیمگه گرک بوندان اونجه هئچ بیر تشکیلات طرفیندن قالدیریلمیش اولماسین. نئیه کی اونلار بیر تشکیلات بایراغی کیمی تانینیبلار و بللی دیر کی اونلارین هئچ بیرینین اوستونده توافق اولابیلمز.



2) بو یئنی سیمگه گرک، بویوک اوندر، محمد امین رسولزاده نین قالدیردیغی بایراق ایله ان آز فرقی اولسون. دوزدور کی بایراقلار اولکه لرده دئیشه ده بیلر آنجاق بو دئیشمک اوچون دئموکراتیک سویه ده سئچیلمیش قانونی دولت و پارلمانین اولماسی گرکلی دیر و بیر غیر رسمی شورا کی تشکیلاتلار و مئدیالار طرفیندن یارانیبدیر، او صلاحیتی یوخدور کی بیر بویوک فرق بایراقدا یاراتسین و اولدوغو قدر گرک بو فرق آز اولسون.



3) بو کیچیک فرق اولدوغو قدر گرک، «دوشونجه و معنا» باخشیندان گونئی و قوزی آراسیندا فرق داشیماسین، یالنیز «گوروش» باخیمیندان فرقلی اولسون.



4) بو سئچگی نین اوغور ایله سونوجا چاتماسی اوچون، بو کیچیک فرقین دامنه سین محدود ائتمک لازیم دیر. بو یئنی چاغیریشین ان دوزگون ایده سی کی یالنیز آی اولدوزون رنگین دئیشمک، ان آز فرقدیر کی بو ایکی بایراقدا یاراتماق اولار، هامیمیزین طرفیندن بیر اون شرط (پیش شرط) کیمی قبول اولماسی یارارلی اولار. یعنی مباحثه لرین چوخ اوزون سورمه سیندن مانع اولار و تئز سونوجا چاتا بیلر. آنجاق هر هانسی یاخشی اونری یه کی ایندیه جک تاپیلماییبدیر و گله جکده تاپیلا بیلر مثبت نظر ایله باخماق لازیمدیر. نئیه کی بوردا هامیمیزین ایسته ییمیز بودر کی بیر سیمگه و بایراغیمیز اولسون کی ان گوزل و ان فخر ائدیجی بیر بایراغ اولسون. آنجاق چوخ اطرافلی و بویوک فرقلره یول آچماق اولماز نئیه کی بیر غیر رسمی شورانین صلاحیتی یوخدور چوخ بویوک فرق بایراقدا یاراتسین. هابئله بو مساله نین آچیق قویماسی، اونری لرین سایین چوخ آرتیرار و توافقا چاتماغی چتینلشدیرر.



5) ماسا دا اولان سئچیملر کی نظره گلیر ان یاخشی انتخابلار اولا بیلر، یئنی بیر طرح دئییل لر و گئرافیک باخیمیندان تمام شکیل لر، قالیبلر و اصلی رنگلر، همان بویوک اوندر رسولزاده نین اونری وئردیگی بایراق دیر یالنیز آی اولدوزون رنگی دئیشیلیبدیر. ایندی بوتون رنگلر آراسیندا نظره گلیر یالنیز «قارا» و «ساری» رنگی قوللانماق اولار. بوردا بیرداها تاکید ائدیرم کی بو رنگلردن باشقا بیر رنگین معناسی اولا بیلمیر و بو رنگلری ده هئچ کیمسه اختراع ائتمه ییبدیر و هئچ شخصین اونری سی دئییل. منجه بو ایکی رنگین هر ایکی سی ده سئچیله بیلر و هر هانسی سئچیلیرسه من بیر آذربایجانلی اولاراق اونو اوز بایراغیم کیمی سئویب و تام گوجومله اونو دالغالاندیرماق اوچون چالیشاجاغام. آما یئنه ده بیر آذربایجانلی اولاراق بو بایراغین ان گوزل و ان فخر ائدیجی اولدوغونو دا آرزو ائدیرم و اوز فیکریمی ده اورتایا قویموشام (2-3).



اولده بو رنگین «قارا» اولماسینین فیکیری اورتایا قویولدو کی بیزیم میللتین اسارتده اولدوغونو و یاسلی اولدوغونو گوستریر. بو فیکیر مثبت و منفی باخیشلارا سبب اولدو. بیر منفی باخیش چینگیز بی گؤيتورک طرفیندن اورتایا قویولدو (4) کی یازمیشدیلار «بو ميلتين آييني، اولدوزونو قارالتمايين!» اوندا بیر سئوال اورتایا چیخدی کی اگر قارا اولماسا نه رنگ اولا بیلر؟ جاواب نظره گلن یالنیز بیر رنگ دیر، گونشین «ساری» ایشیغی که «آی» دا ایشیغین گونشدن آلیر. اولدوزدا بیر اوزاقدا اولان، کیچیک گوروشن، گونشدیر. باشقا بیر دوست دا دئییردی کی «ساری» آیری طرفدن «اود» رنگی دیر و آذربایجان اودلار یوردودور. بو ایکی رنگدن سونرا باشقا بیر رنگین معناسی اولا بیلمیر. ایندی مساله بوردادیر کی اگر «قارا» رنگه ایراد توتانلار سوزلرینده صادق اولسالار، «ساری» رنگی قبول ائتمه لری گرکلی دیر مگر بو کی اصلا بو مساله نین حل اولماسین ایسته مه یه لر! هر حالدا منجه هرکس بو مساله یه تام مسئولیت حسی ایله یاناشمالی دیر و اگر بو مساله بوگون حل اولا بیلر، قبول اولونمایان بهانه لر ایله سونرایا ساخلاماسینلار. بو مساله بوگونه قدر بیزیم حرکته بویوک ضربه لر ووروب دور.



بعضی لری دئییرلر کی ایندی اصلا هئچ بایراق لازم دئییل و اوندان اونملی مساله لر وار. بو سوز او زامان دوز اولار کی هامی تشکیلاتلار مسئولیت حس ائدیب و بایراقلارین ییغیشدیرسینلار تا قانونی دولت و پارلمان وقتینده قرار وئرسین. آیا بو سوزو تشکیلاتلارا ایناندیرماق اولارمی؟! هر حالدا بیر مشترک سیمگه نین اولماسی، اونون اولماماسیندان مطلق یاخشی دیر و چئشیدلی سیمگه لر اولدوغو یئرده، داها بیر ضرورت دیر. بو یئنی چاغیریش بیر چوزوم یولو اورتایا قویوبدور کی هر کس مساله نی حل ائتمک ایسته سه داها بهانه یئری قالماییبدیر. اگر قارا رنگی سئومه ینلر وار، ساری رنگی سئچه بیلرلر و سون قراری چوخونلوق و اکثریتین سسی وئره جک.



آما هر حالدا هامیمیز گرک هر سئچیلن رنگی و بایراغی، میللی حاکمیتیمیزی الده ائدیب و دئموکراتیک و قانونی دولت و پارلمان قورولانا قدر، اوز بایراغیمیز کیمی سئویب و اونون دالغانماسی اوچون بوتون گوجوموزله چالیشاق. میللی حاکمیت قورولاندان سونرا، دئموکراتیک و قانونی دولت و پارلمان، یئنه ده بو بایراغی دئیشه بیلر و اگر بوگون بیز چوخ سئودیگیمیز بایراق سئچیلمه سه ده، اوغورگونوموزده قانونی یوللار ایله بایراغی دئیشه بیلریک. آما هر شئی دن اونجه آذربایجانین منافعی گوزوموزون اونونده اولمالی دیر.



یاشاسین آذربایجان





(1): http://www.11008. baybak.com/ il_11008_ say_454.azr



(2): http://www.11008. baybak.com/ il_11008_ say_473.azr



(3): http://www.11008. baybak.com/ il_11008_ say_508.azr



(4): http://www.11008. baybak.com/ il_11008_ say_477.azr