Atatürk Kronolojisi

Atatürk Kronolojisi

1881

Atatürkün Selânikte doğumu

1886

Atatürkün ilk öğrenimine başlaması

(Kısa bir süre mahalle mektebine devam etmiş, daha sonra çağdaş eğitim yapan Şemsi Efendi Okuluna geçerek ilkokulu burada bitirmiştir.)

1888

Atatürkün babası Ali Rıza Efendinin ölümü

1893

Atatürkün Selânik Askerî Rüştiyesine girişi

(Atatürk kısa bir süre Selânik Mülkiye Rüştiyesine gitmişse de öğrenimine daha sonra Askerî Rüştiyede devam etmiş ve okulu 1896 yılında bitirmiştir. Bu okulda matematik öğretmeni. Mustafa Efendi, genç öğrencisi Mustafanın adının sonuna "Kemal" ismini ilâve etmiştir.) Atatürkün Manastır Askerî İdadisine girişi (1899 yılında bitirmiştir) Atatürkün Manastır Askerî İdadisini bitirerek İstanbulda Harp Okulunun piyade sınıfına yazılışı, Atatürkün teğmen rütbesiyle Harp Okulunu bitirişi ve öğrenimine Harp Akademisinde devam etmesi.

1908

Atatürkün üsteğmen oluşu

11 Ocak 1905

Atatürkün Kurmay Yüzbaşı rütbesiyle Harp Akademisinden mezun oluşu

5 Şubat 1905

Atatürkün -kurmaylık stajı için- Şamda 5. Ordu emrine atanması

10 Şubat 1905

Atatürkün Şama gitmek üzere İstanbuldan hareketi

Ekim 1906

Atatürkün Şamda bazı arkadaşları ile gizli olarak "Vatan ve Hürriyet Cemiyeti"ni kuruşu

20 Haziran 1907

Atatürkün kolağası (Kıdemli Yüzbaşı) oluşu

13 Ekim 1907

Atatürkün Şamdan, merkezi Manastır da bulunan 3. Ordu Karargâhına atanması

(Bu karargâhın Selânikteki şubesinde çalıştırılmıştır. )

23 Şubat 1908

Atatürkün General Litzmanndan çevirdiği "Takımın Muharebe Talimi" adlı -askerî eğitimle ilgili- kitabın Selânikte yayımlanması

22 Haziran 1908

Atatürke, 3. Ordu Kararğâhındaki görevinin yanı sıra Üsküp-Selânik arasındaki demiryolu müfettişliği görevinin de verilmesi

23 Temmuz 1908

İkinci Meşrutiyetin ilânı

13 Ocak 1909

Atatürkün Üçüncü Ordu Selânik Redif Tümeni Kurmay Başkanlığına getirilişi

3 Nisan1909

İstanbulda İkinci Meşrutiyete karşı -avcı taburlarının ayaklanmasıyla- büyük isyan çıkması (31 Mart İsyanı)

15/16 Nisan 1909

Atatürkün Hareket Ordusuyla beraber -bu ordunun Kurmay Başkanı olarak- Selânikten İstanbula hareketi

19 Nisan 1909

Atatürkün Hareket Ordusuyla beraber İstanbula gelişi

16 Mayıs 1909

Atatürkün 31 Mart Olayının bastırılmasından sonra tekrar Selânike dönüşü

30 Ağustos 1909

Atatürkün -Kolağası rütbesiyle- Cumalı Karargâhındaki askerî manevraya katılışı

8 Eylül 1909

Cumalı Karargâhındaki askerî manevranın sona erişi ve Atatürkün Cumalıdan ayrılışı

22 Eylül 1909

Selânikte "İttihat ve Terakki Büyük Kongresi"nin toplanışı

(Atatürk, bu kongrede bir konuşma yaparak ordunun siyasetten çekilmesi gereğini savunmuştur.)

5 Kasım 1909

Atatürkün -Selânik Redif Tümeni Kurmay Başkanlığından- tekrar Üçüncü Ordu Karargâhına atanması

1909

Atatürkün "Cumalı Ordugâhı" adlı kitabının Selânikte yayımlanması

(Bu küçük kitap, 30 Ağustos-8 Eylül 1909 arasında Cumalı Karargâhında yapılan askerî manevra esasında tutulan not ve krokilerden oluşmuştur.)

6 Eylül 1910

Atatürkün Üçüncü Ordu Subay Talimgâhı Komutanlığına atanması

Eylül 1910

Atatürkün orduyu temsilen, Pikardi manevralarını izlemek amacıyla Fransaya gönderilişi

1 Kasım 1910

Atatürkün Üçüncü Ordu Subay Talimgâhı Komutanlığından tekrar Üçüncü Ordu Karargâhına atanması

15 Ocak 1911

Atatürkün, 5. Kolordu Karargâhında, daha sonra yine Selânikte bulunan 38. Piyade Alayında görevlendirilmesi

Mart 1911

Atatürkün Arnavutlukta çıkan isyanı bastırmak üzere düzenlenen harekâtta Harbiye Nazırı Mahmut Şevket Paşanın yanında görev alışı

19 Nisan 1911

Atatürkün 5. Kolordunun Selânik-Kılkış arasında yaptığı manevralara -kolağası rütbesiyle- katılması

(Manevra, 20 Nisan 1911 akşamı sona ermiştir.)

14 Eylül 1911

Atatürkün, Selânikte 38. Piyade Alay, Kumandanlığındaki görevinden alınarak İstanbulda Genelkurmay I. Şubede bir göreve atanması

29 Eylül 1911

İtalyanların Trablusgarpta Osmanlı Devletine savaş ilânı

5 Ekim 1911

İtalyanların Trablusgarpa saldırıya geçmesi Atatürkün, Trablusgarpa gönüllü gitmek üzere -Gâzeteci Mustafa Şerif kimliği ile- bir kısım arkadaşlarıyla beraber İstanbuldan ayrılışı

(İskenderiye üzerinden Trablusgarpe geçmiştir.)

27 Kasım 1911

Atatürkün binbaşılığa terfi edişi

8 Aralık 1911

Atatürk ve arkadaşlarının Bingaziye gelişi

(Atatürk, burada Tobruk Bölgesi komutanı Ethem Paşanın Kurmay Başkanı olarak göreve başlamıştır.)

19 Aralık 1911

Atatürkün -Ethem Paşanın yerine- Tobruk Bölgesi Komutanlığına getirilişi

30 Aralık 1911

Atatürkün Derneye gelişi ve Derne doğusundaki Şark Gönüllüleri Komutanlığını üzerine alışı

1911

Atatürkün, "Tâbiye Tatbikat Seyahatı" adlı kitabının Selânikte yayımlanması

(Bu küçük kitap, 5. Kolordunun 19-20 Nisan 1911 günleri yaptığı ve Atatürkün de kolağası rütbesiyle katıldığı bir askeri tatbikatın not ve krokilerinden oluşmuştur.)

12 Mart 1912

Atatürkün Derne Komutanlığına atanması

1912

Karadağın harp ilânı ile Balkan Harbinin başlaması

24 Ekim 1912

Atatürkün Trablusgarptan İstanbula hareketi

25 Kasım 1912 Atatürkün Geliboluda bulunan Bahr-i , Sefîd (Akdeniz) Boğazı Kuvay-ı Mürettebesi Komutanlığı Harekât Şubesi Müdürlüğüne atanması

1 Aralık 1912

Atatürkün İstanbuldan Bolayıra hareketi

1912

Atatürkün, General Litzmanndan çevirdiği "Bölüğün Muharebe Talimi" adlı -askerî eğitimle ilgili- kitabın İstanbulda yayımlanması

27 Ekim 1913

Atatürkün Sofya Ataşemiliterliğine atanması

20 Kasım 1913

Atatürkün Sofyaya gelişi

11 Ocak 1914

Atatürke, Sofya Ataşemiliterliğine ilâveten Belgrat ve Çetine Ateşemiliterliklerini de yürütme görevi verilmesi.

1 Mart 1914

Atatürkün yarbaylığa terfi edişi

Mayıs 1914

Atatürkün, Nuri (Conker)in "Zâbit ve Kumandan" adlı, konferanslardan oluşan eseri üzerine, -onunla sohbet şeklinde "Zâbit ve Kumandanla Hasbihal" adlı kitabını yazması

(Bu kitap, bir süre gecikme ile 1918 Aralık ayında İstanbulda yayımlanmıştır.)

1 Ağustos 1914

Almanyanın Rusyaya harp ilânı ile I. Dünya Savaşının başlaması

29 Ekim 1914

Osmanlı. Devletinin, I. Dünya Savaşına girişi

20 Ocak 1915

Atatürkün, Tekirdağda teşkil edilecek 19. Tümen Komutanlığına atanması

2 Şubat 1915

Atatürkün Tekirdağa gelişi ve 19. Tümeni kurma çalışmalarına başlaması

25 Şubat 1915

Tekirdağdaki 19. Tümen Komutanlığının Maydos (Eceabat)a nakli ve Atatürkün 19. Tümen Komutanlığı üzerinde olmak üzere Maydos Bölgesi Komutanı olarak görevini sürdürmesi

18 Mart 1915

Çanakkale Boğazını geçmeye teşebbüs eden İngiliz donanmasının, ağır zayiat vererek başarı kazanamaması

23 Mart 1915

Geliboluda 5. Ordunun kurulması kararı ve komutanlığına Alman Generali Liman von Sandersin atanması

(26 Mart 1915 günü Geliboluya gelmiştir.)

18 Nisan 1915

Atatürkün komutasındaki 19. Tümenin, 5. Ordunun genel ihtiyatını oluşturmak üzere Bigalıya gönderilişi

25 Nisan 1915

Çanakkalede İngilizlerin Seddülbahir ve Arıbumu bölgesinde çıkarma hareketine başlaması; Bigalıdan gelen Atatürk komutasındaki 19. Tümen kuvvetlerinin taarruzu ile geri çekilmeye mecbur edilişi

(Düşman çıkarması 26 ve 27 Nisan günleri de devam etmiş; ancak Atatürk komutasındaki askerlerimizin kahramanca savunması karşısında başarısız kalmıştır.)

1 Haziran 1915

Atatürkün albaylığa terfi edişi

15 Temmuz 1915

Atatürke Harp Madalyası verilişi

6 Ağustos 1915

Düşmanın Çanakkalede takviyeli kuvvetlerle yeni bir taarruzu

(Bu taarruz, 7 Ağustos 1915 günü de devam etmiş, ancak Atatürkün aldığı önlemler sayesinde gelişme imkânı bulamamıştır. )

Düşmanın akşam Anafartalar bölgesine asker çıkararak bu bölgeden de ilerleme girişimi

8 Ağustos 1915

Atatürkün -General Liman von Sanders in emri ile- "Anafartalar Grubu Komutanlığı"na getirilişi

9 Ağustos 1915

Atatürk komutasındaki kuvvetlerin, Anafartalar bölgesinde İngilizlere taarruzu; düşmanın tekrar çıkarma yaptığı kıyılara itilmesi

10 Ağustos 1915

Atatürk komutasındaki kuvvetlerin, Conkbayırında İngilizlere taarruzu ve düşmanın ilerlemesine imkân verilmemesi (Bugünkü muharebeler esnasında Atatürkün kalbini hedef alan bir kurşun, göğüs cebindeki saate çarpıp geri döndüğünden, kendisi mutlak bir ölümden kurtuldu.)

1 Eylül 1915

Atatürke, Anafartalar Grubu Komutanlığındaki üstün başarılan sebebiyle "Muharebe Gümüş Liyakat Madalyası" verilişi

10 Aralık 1915

Atatürkün, "Anafartalar Grubu Komutanlığı"ndan istifası

(Bu istifa, 5. 0rdu Komutanı General Limon von Sanders tarafından kabul edilmemiş, kendisi izinli olarak İstanbula dönmüştür.)

19/20 Aralık 1915

İngilizlerin gece Çanakkaleyi tâhliye etmeleri

17 Ocak 1916

Atatürke, "Anafartalar Grubu Komutanlığı"ndaki üstün başarıları sebebiyle "Muharebe Altın Liyakat Madalyası" verilişi

27 Ocak 1916

Atatürkün, karargâhı Edirnede bulunan 16. Kolordu Komutanlığına atanması

(Edirnedeki bu kolordu, Kafkas Cephesinin önem kazanması üzerine bir süre sonra aynı adla Diyarbakıra nakledilmiştir.)

11 Mart 1916

Atatürkün, Karargâhı Diyarbakıra nakledilmesi kararlaştırılan 16. Kolordu Komutanlığına atanması

(Başkomutan Vekili Enver Paşa, bugün Atatürke telgraf çekerek Kolordu Karargâhıyla Resülayn (Ceylanpınar) üzerinden hemen Diyarbakıra hareket etmesini istemiştir.)

12 Mart 1916

Atatürkün,-16. Kolordunun Edirneden Diyarbakıra kaydırılması üzerine- Edirneden İstanbula hareketi

16 Mart 1916

Atatürkün, Diyarbakırdaki görevine gitmek üzere İstanbuldan ayrılışı

26 Mart 1916

Atatürkün Diyarbakıra gelerek 16. Kolordunun komutasını üzerine alması

1 Nisan 1916

Atatürkün Mirliva (Tuğgeneral)lığa terfi edişi

Haziran 1916

16. Kolordu Karargâhının Diyarbakırdan Silvana nakledilmesi

3 Ağustos 1916

Atatürk komutasındaki kuvvetlerin Bitlis ve Muş yönünde taarruza geçişi

8 Ağustos 1916

Atatürk komutasındaki kuvvetlerin sabah Muşu, akşam Bitlisi düşman işgalinden kurtarışı

13 Aralık 1916

Atatürkün, -Ahmet İzzet Paşanın izinli olarak kısa bir süre İstanbula gitmesi üzerine - vekâleten karargâhı Diyarbakırda bulunan 2. Ordu Komutanlığına atanması

16 Aralık 1916

Atatürkün, Silvandan hareketle Sekerat ta 2. Ordu Karargâhı`na gelerek Komutan Vekilliği görevini üzerine alışı

3 Ocak 1917

Atatürkün, -Ahmet İzzet Paşanın izinden dönüşü üzerine- Sekeratta 2. Ordu Komutan Vekilliğinden ayrılarak Silvana dönüşü

14 Şubat 1917

Atatürkün Hicaz Kuvve-i Seferiyesi Komutanlığına atanması

21 Şubat 1917

Atatürkün Şama gitmek üzere Diyarbakırdan ayrılışı

5 Mart l917

Atatürkün Şama gelişi ve Sina Cephesini teftişi

5 Mart 19l7

Atatürkün Diyarbakırdaki 2. Orduya vekâleten Komutan atanması

11 Mart 1917

Atatürkün 2. Ordu Komutan Vekili olarak Şamdan Diyarbakıra dönüşü

16 Mart 1917

Atatürkün 2. Orduya asaleten komutan atanması

14 Mayıs 1917

Atatürkün Muşun ikici defa düşman işgalinden kurtarışı

(Muş, 8 Ağustos 1916 da kurtarılmış ise de 25 Ağustos 1916 da tekrar Rusların eline düşmüştü.)

5 Temmuz 1917

Atatürkün, General Falkenheinin komutasındaki Yıldırım Orduları Grubu Komutanlığına bağlı olarak Halepte oluşturulması kararlaştırılan Yedinci Ordu Komutanlığına atanması

Temmuz 1917

Atatürkün Diyarbakırdan İstanbula hareketi

(7.0rdu Karargâhını oluşturmak üzere Başkomutan Vekili Enver Paşa tarafından İstanbula çağrılmıştır.)

Temmuz 1917

Atatürkün Diyarbakırdan İstanbula gelişi

15 Ağustos 1917

Atatürkün İstanbuldan Halepe hareketi

(7. 0rdu Karargâhı Halepin Aziziye mevkiinde idi.)

20 Eylül 1917

Atatürkün, Halepten -genel durum değerlendirmesi ve General Falkenhein ile anlaşmazlığına dair- Sadrazam ve Dahiliye Nazırı Talât Paşa ile Başkomutan Vekili ve Harbiye Nazırı Enver Paşaya raporu

Ekim Başı 1917

Atatürkün, -Yıldırım Orduları Komutanı General Falkenheinle anlaşmazlık sonucu- Yedinci Ordu Komutanlığından istifa edişi

9 Ekim 1917

Atatürkün tekrar Diyarbakırda bulunan 2. Ordu Komutanlığına atanması

(Atatürk, bu atamayı kabul etmediğinden işlem yürürlülük kazanmamış, kendisi 2. Ordu Komutanı sıfatiyle izinli sayılarak Halepten İstanbula gelmiştir.)

Ekim Sonu 1917

Atatürkün, Halepten İstanbula dönüşü (9 ay kadar İstanbulda kalmıştır.)

7 Kasım 1917

Atatürkün, İstanbulda Genel Karargâhta görevlendirilmesi

15 Aralık 1917

Atatürkün, Veliaht Vahdettin Efendinin maiyetinde Almanyaya gitmek üzere İstanbuldan ayrılışı

4 Ocak 1918

Atatürkün, Almanya seyahatinden İstanbula dönüşü

13 Mayıs 1918

Atatürkün, böbrek rahatsızlığı sebebiyle tedavi için İstanbuldan Viyanaya hareketi

(Viyana ve Karlsbatta 2,5 ay kadar tedavi görmüştür.)

4 Ağustos 1918

Atatürkün, Viyanadan İstanbula dönüşü

7 Ağustos 1918

Atatürkün, General Falkenheinin yerine Yıldırım Orduları Grubu Komutanlığına getirilmiş olan General Liman von Sandersin emrindeki 7. Orduya tekrar komutan atanması

15 Ağustos 1918

Atatürkün, ikinci defa atandığı 7. Ordu Komutanlığı görevine başlamak üzere İstanbuldan Halepe gelişi

(Halepte bir gün kaldıktan sonra 7. Ordu Karargâhının bulunduğu Nablusa gitmiştir. )

19 Eylül 1918

İngilizlerin, Halep Cephesinde büyük kuvvetlerle taarruza başlaması

(Bu İngiliz taarruzu karşısında 8. Ordu Cephesinin yarılması üzerine 4 ve 7. Ordular da çekilme mecburiyetinde kalmışlardı. Atatürk komutasındaki 7. Ordu birlikleri düzenini ve savaş kudretini bozmadan Riyada, oradan da Halepe çekildi.)

26 Ekim 1918

Atatürk komutasındaki 7. Ordu kuvvetlerinin tekrar taarruza geçen düşman kuvvetlerini Halepin kuzeyinde durdurması ve düşmanın bu hattı geçmesine imkân verilmemesi

30 Ekim 1918

Mondros Mütarekesinin imzalanması

31 Ekim 1918

Atatürkün, -7.0rdu Komutanlığı da üzerinde kalmak üzere- Yıldırım Orduları Grubu Komutanlığına atanması ve Katmadan Adanaya gelerek General Liman von Sandersden komutanlık görevini devralması

7 Kasım 1918

Yıldırım Orduları Grubu ve 7.0rdu Komutanlıklarının kaldırılması ve Atatürkün Ordu Kumandanı sıfatıyla Harbiye Nezareti emrine verilmesi

10 Kasım 1918

Atatürkün Adanadan trenle İstanbula hareketi

13 Kasım 1918

Atatürkün, Adanadan İstanbula gelişi

Aralık 1918: Atatürkün, -1914 yılı Mayısında yazdığı- "Zâbit ve Kumandan İle Hasbihal" adlı kitabının İstanbulda yayımlanması

30 Nisan 1919

Atatürkün 9.0rdu Kıtaatı Müfettişliğine atanması

16 Mayıs 1919

Atatürkün, Anadoluya geçmek üzere Bandırma Vapuru ile İstanbuldan ayrılısı

19 Mayıs 1919

Atatürkün, Samsuna çıkışı

22 Mayıs 1919

Atatürkün, Samsundan Sadarete raporu:

".... Millet yekvücut olup hakimiyet esasını, Türklük duygusunu hedef kabul etmiştir."

21 Haziran 1919

Atatürkün, İstanbulda bulunan bazı tanınmış kimselere Amasyadan mektup göndererek Millî Mücadeleye davet etmesi:

"Artık, İstanbul Anadoluya hâkim değil, tâbi olmak mecburiyetindedir." "Size teveccüh eden fedakârlık pek büyüktür" "Millî gaye elde edilinceye kadar âcizleri Anadoludan ve milletin sinesinden ayrılmayacağım ve bu noktada nihayete kadar bir millet ferdi gibi çalışacağımı millete karşı mukaddesatım namına söz verdim ve hiç bir kuvvet bu millî karara mâni olamayacaktır."

22 Haziran 1919

Atatürkün, Amasyadan Anadoluda mülkî ve askerî makamlara genelgesi:

"Vatanın tamamiyeti, milletin bağımsızlığı tehlikededir. Milletin bağımsızlığını yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır."

3 Temmuz 1919

Atatürkün, Erzuruma gelişi, halk ve asker tarafından sevgi gösterileriyle karşılanışı

8/9 Temmuz 1919

Atatürkün, resmî vazifesiyle beraber askerlik mesleğinden istifası

9 Temmuz 1919

Atatürkün, resmî vazifesiyle beraber askerlik mesleğinden istifasını orduya, vilâyetlere ve millete duyurması:

"... Bundan sonra mukaddes millî gayemiz için her türlü fedakârlıklâ çalışmak üzere sine-i millette bir ferd-i mücahit suretiyle bulunmakta olduğumu tamimen arz ve ilân eylerim.”

14 Temmuz 1919

Atatürkün, askerlikten istifası ve Erzurum Müdafaa-i Hukuk Cemiyetinin başına geçişinin Erzurumda yayımlanan Albayrak Gazetesinde halka ilânı:

"... Mustafa Kemal Paşa Hazretlerinin istifanamesi bir azim ve iman vesikasıdır. Millette, henüz eski kanın sönmemiş olduğunu gösterir muazzam delildir. Anafartalarda, millî şerefi, tarihin bugünkü nesilden beklemekte olduğu mukaddes vazifeyi yükselten ve yücelten bu muhterem Kumandanı bugünde Millî Mücadelenin başında görmek mesut bir görüntüdür."

23 Temmuz 1919

Erzurum Kongresinin açılışı ve Atatürkün Kongreye Başkan seçilmesi

(Kongre, 7 Ağustos 1919da son bulmuştur.)

7 Ağustos 1919

Erzurum Kongresinin Heyet-i Temsiliye seçimini takiben Atatürkün kısa bir konuşmasıyla son bulması:

"Milletimizin kurtuluş ümidi ile çırpındığı en heyecanlı bir zamanda fedakâr muhterem heyetiniz her türlü eziyetlere katlanarak burada, Erzurumda toplandı. Hassas ve necip bir ruh ve pek sağlam bir iman ile vatan ve milletimizin kurtuluşuna ait esaslı kararlar aldı. Bilhassa bütün cihana karşı milletimizin mevcudiyetini ve birliğini gösterdi. Tarih bu kongremizi şüphesiz ender ve büyük bir eser olarak kaydedecektir."

Atâtürkün Heyet-i Temsiliye Reisliğine seçilmesi

9 Ağustos 1919

Atatürk’ün, askerlik mesleğinden ihracına, haiz olduğu nişanların alınmasına ve fahrî yaverlik rütbesinin kaldırılmasına dair irade-i seniye çıkması

2 Eylül 1919

Atatürkün, Sivasa gelişi ve büyük tezahüratla karşılanması

4 Eylül 1919

Sivas Kongresinin açılışı ve Atatürkün Kongreye Başkan seçilmesi. (Kongre 11 Eylül 1919da son bulmuştur.)

11 Eylül 1919

Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyetinin resmen kuruluşu

7 Ekim 1919

Atatürkün -Heyet-i Temsiliye adına millete beyannamesi:

"En ağır tarihî şartlar altında bile millî vakarından ve herkesin hukukuna riayetteki mazisinden gelen hasletlerinden zerre kadar ayrılmamış olan milletimizin bundan sonra da aynı tarz ve harekette sabit kalacağından ve bu suretle bu mübarek topraklara sahip olmaktaki liyakat-i medeniyesini bütün cihana tasdik ettireceğinde şüphe yoktur."

20 Ekim 1919

Atatürkün, Rauf ve Bekir Sami Beylerle beraber Amasyada İstanbul Hükûmetinin Bahriye Nazırı Salih Paşa ile görüşmelere başlaması (Amasya Mülâkatı)

7 Kasım 1919

Atatürkün, İstanbulda toplanması kararlaştırılan Meclis-i Mebusana Erzurumdan milletvekili seçilmesi

27 Aralık 1919

Atatürkün, Ankaraya gelişi ve büyük törenle karşılanması

(Atatürk, şehre girdikten sonra Vali odasında bir müddet istirahat ederek çay içmişler, daha sonra Kolorduyu ziyaretle buradan kendisine ve arkadaşlarına tahsis edilen Ziraat Mektebine gelmişlerdir.)

Atatürkün bütün teşkilâta, Ankaraya geldiğini ve Heyet-i Temsiliye Merkezinin Ankara olduğunu bildiren telgrafı.

12 Ocak 1920

İstanbulda son "Osmanlı Meclis-i Mebusanı" nın açılması

(İstanbulun işgali üzerine 18 Mart 1920 günü son toplantısını yaparak çalışmalarına ara verme kararı almış, 11 Nisan 1920de Padişah iradesi feshedilmiştir. )

28 Ocak 1920

Osmanlı Meclis-i Mebusanının gizli toplantısında Misak-ı Millînin kabulü

17 Şubat 1920

Osmanlı Meclis-i Mebusanında Misak-ı Millînin yabancı parlamentolara ve basına bildirilme kararı

16 Mart 1920

İtilâf Devletleri tarafından İstanbulun fiilen işgali

Atatürkün, İstanbulun işgali nedeniyle millete beyannamesi:

".... Bugün, İstanbulu zorla işgal etmek suretiyle Osmanlı Devletinin yedi yüz senelik hayat ve hâkimiyetine son verildi. Yani bugün Türk milleti, medenî kabiliyetinin, hayat ve istiklâl hakkının ve bütün istikbalinin müdafaasına davet edildi."

19 Mart 1920

Atatürkün, Ankarada bir Meclis toplanması yolunda acele seçim yapılması için vilâyetlere, livalara ve kolordu komutanlarına genelgesi:

"Ankarada fevkalâde yetkiye malik bir Meclis, millet işlerini yönetmek ve denetlemek üzere toplanacaktır."

10 Nisan 1920

Şeyhülislâm Dürrizade Abdullahın Anadoludaki millî kuvvetleri kâfir ilân eden ve katlinin gerekli olacağını (!) bildiren fetvası

16 Nisan 1920

Ankara Müftüsü Rıfat Efendinin, Şeyhülislâm Dürrizade Abdullahın fetvasının dinen geçerli olamayacağını ilân eden fetvası

23 Nisan 1920

Ankarada Türkiye Büyük Millet Meclisinin açılması

24 Nisan 1920

Atatürkün Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına seçilmesi ve teşekkür konuşması:

"... Gerek askerî gerekse siyasî hayatımın bütün dönem ve safhalarını işgal eden mücadelelerimde daima hareket kuralım, millî iradeye dayanarak milletin ve vatanın muhtaç olduğu gayelere yürümek olmuştur."

11 Mayıs 1920

Atatürkün, İstanbulda Divan-ı Harp tarafından idama mahkûm edilmesi

24 Mayıs 1920

Atatürk hakkında 11 Mayıs 1920 tarihli idam kararının Padişah tarafından tasdiki

8 Temmuz 1920

Atatürkün, Mecliste konuşması:

"Efendiler; memleketimizin ellide biri değil heyet-i umumiyesi tahrip edilse, heyet-i umumiyesi ateşler içinde bırakılsa, biz bu toprakların üstünde bir tepeye çıkacağız ve oradan müdafaa ile meşgul olacağız!"

10 Ağustos 1920

İstanbul Hükûmeti ile İtilâf Devletleri arasında "Sevr Antlaşması"nın imzalanması

2/3 Aralık 1920

Ermenilerle "Gümrü Antlaşması"nın imzalanması.

5 Aralık 1920

Atatürkün, Bilecikte Ahmet İzzet Paşa başkanlığındaki İstanbul Heyeti ile görüşmesi (Bilecik Mülâkatı)

10 Ocak 1921

Birinci İnönü Zaferi

11 Ocak 1921

Atatürkün, Birinci İnönü Zaferi münasebetiyle Batı Cephesi Komutanı İsmet (İnönü) Beye tebrik telgrafı:

"... Bu muvaffakiyetin mukaddes topraklarımızı düşman istilâsından kâmilen kurtaracak olan kesin zafere bir hayırlı başlangıç olmasını Allahtan diler ve bu tebrikâtın umum Batı Ordusu er ve subaylarına iletilmesini rica ederim."

1 Nisan 1921

İkinci İnönü Zaferi

Atatürkün, Batı Cephesi Komutanı İsmet Paşaya cevap telgrafı:

"Siz orada yalnız düşmanı değil, milletin ters talihini de yendiniz. İstilâ altındaki bedbaht topraklarımızla beraber bütün vatan, bugün en uzak köşelerine kadar zaferinizi kutluyor.Düşmanın istilâ hırsı, azim ve hamiyetinizin yalçın kayalarına başını çarparak hurdahaş oldu!"

10 Mayıs 1921

Atatürkün, Türkiye Büyük Millet Meclisinde "Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Grubu" Başkanı oluşu

16 Temmuz 1921

Atatürkün, Ankarada toplanan ve 21 Temmuz 1921e kadar çalışmalarına devam eden Maarif Kongresini açış konuşması:

"Çocuklarımız ve gençlerimiz yetiştirilirken onlara bilhassa mevcudiyeti ile, hakkı ile, birliği ile çelişen bilûmum yabancı unsurlarla mücadele lüzumunu ve milli düşünceleri tam bir imanla her mukabil fikre karşı şiddetle ve fedakârâne müdafaa zarureti telkin edilmelidir."

18 Temmuz 1921

Atatürkün, Ankaradan, Karacahisardaki Batı Cephesi Karargâhına gelişi. Atatürkün Batı Cephesi Karargâhında İsmet Paşaya direktifi:

"Orduyu; Eskişehirin kuzey ve güneyinde topladıktan sonra, düşman ordusuyla araya büyük bir mesafe koymak lâzımdır ki, ordunun tanzim, tensik ve takviyesi mümkün olabilsin. Bunun için Sakarya doğusuna kadar çekilmek caizdir."

5 Ağustos 1921

Atatürke geniş yetkiler ve üç ay süre ile Başkomutanlık tevcih eden Kanunun kabulü. Atatürkün Başkomutan oluşundan sonra Türkiye Büyük Millet Meclisinde konuşması:

"... Efendiler, zavallı milletimizi esir etmek isteyen düşmanları, Allahın yardımıyla behemehal mağlup edeceğimize dair olan emniyet ve itimadım bir dakika olsun sarsılmamıştır. Bu dakikada bu kesin inancımı yüksek heyetinize karşı, bütün millete karşı ve bütün âleme karşı ilân ederim."

23 Ağustos 1921

Yunan Ordusunun taarruzu ve Sakarya Meydan Muharebesinin başlaması (22 gün 22 gece devam etmiştir.)

26 Ağustos 1921

Başkomutan Atatürkün emri:

"Hatt-ı müdafaa yoktur, sath-ı müdafaa vardır. O satıh bütün vatandır. Vatanın her karış toprağı, vatandaşın kanıyla ıslanmadıkça terk olunamaz.

13 Eylül 1921

Sakarya Meydan Muharebesinin sonuçlanması ve düşmanın Sakarya nehrinin doğusunda imha ile zaferin kazanılması

19 Eylül 1921

Başkomutan Atatürkün "Sakarya Muharebesi" hakkında Büyük Millet Meclisinde konuşması:

"Efendiler! Türkiye Büyük Millet Meclisi ordusunun Sakaryada kazanmış olduğu meydan muharebesi pek büyük bir meydan muharebesidir.Harb tarihinde misli belki olmayan bir meydan muharebesidir."

Başkomutan Atatürke Büyük Millet Meclisi tarafından kanunla "Müşir" (Mareşal) rütbesi ve "Gazi" unvanı verilişi.

13 Ekim 1921

Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmeti ile Kafkas Cumhuriyetleri (Azerbaycan, Gürcistan, Ermenistan) arasında "Kars Antlaşması"nın imzalanması

20 Ekim 1921

Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmeti ile Fransa Hükûmeti arasında "Ankara Antlaşması"nın imzalanması

31 Ekim 1921

Atatürkün, Başkomutanlık süresinin 5 Kasım 1921den itibaren 3 ay daha uzatılmasına dair Kanunun Türkiye Büyük Millet Meclisinde kabulü

14 Ocak 1922

Atatürkün annesi Zübeyde Hanımın ölümü

4 Şubat 1922

Atatürkün Başkomutanlık süresinin 5 Şubat 1922 tarihinden itibaren ikinci defa üç ay uzatılmasına dair Kanunun Türkiye Büyük Millet Meclisinde kabulü.

1 Mart 1922

Atatürkün Türkiye Büyük Millet Meclisini açış konuşması:

"... Efendiler! Büyük Millet Meclisi Hükûmeti Türkiye ve Türkiye halkının beka ve istiklâlini temine çalışıyor. Çünkü Türkiyenin asıl sahibi, meşru ve gerçek sahibi olan Türkiye halkının kati arzu ve iradesi bu yoldadır."

6 Mayıs 1922

Atatürkün Başkomutanlık süresinin 5 Mayıs 1922 tarihinden itibaren üçüncü defa üç ay uzatılması hakkında Kanunun Türkiye Büyük Millet Meclisinde kabulü

26 Ağustos 1922

Büyük Taarruzun, Kocatepeden sabah saat 5.30da topçularımızın ateşiyle başlaması

30 Ağustos 1922

Yunan ordusunun tamamen sarılması ve imha edilmesi suretiyle "Dumlupınar (Başkomutan) Meydan Muharebesi"nin kazanılması

1 Eylül 1922

Başkomutan Atatürkün orduya beyannamesi:

"... Bütün arkadaşlarımın Anadoluda daha başka meydan muharebeleri verileceğini göz önüne alarak ilerlemesini ve herkesin fikrî güçlerini ve kahramanlık ve vatanseverlik kaynaklarını yarışırcasına göstermeye devam etmesini isterim. Ordular; İlk Hedefiniz Akdenizdir, İleri!"

9 Eylül 1922

Başkomutan Atatürkün, kuvvetlerimizin İzmire giriş haberi üzerine ordulara mesajı:

"İlk verdiğim Akdeniz hedefine varmakta orduların gösterdiği gayret ve fedâkarlığı hürmet ve takdirle anarım."

10 Eylül 1922

Atatürkün Büyük Zaferi takiben İzmire gelişi

4 Ekim 1922

Başkomutan Atatürkün, 26 Ağustos Taarruzu, 30 Ağustos ve 9 Eylül Zaferleri hakkında Türkiye Büyük Millet Meclisinde uzun beyanatı:

"... Bu Anadolu Zaferi tarih arasında bir millet tarafından tamamen benimsenen bir fikrin ne kadar kaadir ve ne zinde bir kuvvet olduğunun en güzel misali olarak kalacaktır."

11 Ekim 1922

Mudanya Mütarekesinin imzalanması

1 Kasım 1922

Hilâfet ve Saltanatın birbirinden ayrılarak Saltanatın kaldırılması kararı

29 Ocak 1923

Atatürkün, İzmirde Lâtife (Uşaklıgil) Hanımla evlenişi (5 Ağustos 1925de ayrılmıştır. )

1 Mart 1923

Atatürkün, Türkiye Büyük Millet Meclisini açış konuşması:

" .. Misak-ı Millî, vatanın haricî düşman karşısındaki vaziyet ve mevkiini tesbit eden miıkaddes bir kural olduğu gibi 1 Kasım 1922 kararı da milletimiz için dahilî ve daimî bir düşman olan ferdî saltanata ve onun temsil ettiği meşum bir idare şekline tevcih edilmiş mukaddes bir silâhtır."

8 Nisan 1923

Atatürkün, Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Başkanı olarak milletvekili seçimi münasebetiyle millete, 9 umdeyi içine alan beyannamesi

24 Temmuz 1923

Lozan Antlaşmasının imzalanması

Atatürk der ki:

"Lozan Barış Antlaşmasının ihtiva ettiği esasları, diğer barış teklifleriyle daha fazla mukayeseye mahal olmadığı fikrindeyim. Bu antlaşma, Türk milleti aleyhine, asırlardan beri hazırlanmış ve Sevr Antlaşmasıyla ikmal edildiği zannedilmiş, büyük bir suikastin yıkılışını ifade eder bir vesikadır. Osmanlı Devrine ait tarihte örneği bulunmayan bir siyasî zafer eseridir.") Atatürkün, Lozan Antlaşmasının imzalanması üzerine İsmet Paşaya tebrik telgrafı: "Memlekete bir dizi faydalı hizmetlerden ibaret olan ömrünüzü bu defa da tarihî bir muvaffakiyetle taçlandırdınız."

13 Ağustos 1923

Atatürkün, tekrar Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına seçilmesi

Atatürkün, İkinci Devre Türkiye Büyük Millet Meclisini açış konuşması:

"...Memleketimizi mâmur ve halkımızı mesut ve müreffeh edeceğiz. Ümidimiz, azmimiz ve bilhassa milletimizin ve Meclis-i Alinizin göstereceği vahdet ve tesanüt ilerleme ve uygarlık yolundaki çalışmamızda elbette muvaffakiyetin kefili olacaktır.

11 Eylül 1923

"Halk Fırkası" nın kuruluşu ve Atatürkün Halk Fırkası Genel Başkanlığına seçilmesi

10 Ekim 1923

Ankaranın başkent oluşu

29 Ekim 1923

Cumhuriyetin ilânı ve Atatürkün Cumhurbaşkanlığına seçilmesi

30 Ekim 1923

Türkiye Cumhuriyetinin ilk kabinesinin İsmet Paşa tarafından kurulması

21 Kasım 1923

Atatürke Türkiye Büyük Millet Meclisi kararı ile yeşil-kırmızı şeritli İstiklâl Madalyası verilmesi
1 Mart 1924

Cumhurbaşkanı Atatürkün, Türkiye Büyük Millet Meclisini açış konuşması:

"İslâm dinini, asırlardan beri alışılageldiği veçhile bir siyaset vasıtası mevkiinden uzaklaştırmak ve yüceltmek gerekli olduğu gerçeğini görüyoruz. Mukaddes ve tanrısal inançlarımızı ve vicdanî değerlerimizi, karanlık ve kararsız olan ve, her türlü menfaat ve ihtiraslara görünüş sahnesi olan siyasiyattan ve siyasetin bütün kısımlarından bir an evvel ve katî şekilde kurtarmak milletin dünyevî ve uhrevî saadetinin emrettiği bir zarurettir. Ancak bu suretle İslâm dininin yüksekliği belirir."

3 Mart 1924

Tevhid-i Tedrisat (Öğretimin Birleştirilmesi) Kanununun kabulü

Hilâfet’in kaldırılması

30 Ağustos 1924

Atatürkün, Dumlupınarda "Meçhul Asker Abidesi" nin temelini atması ve törende konuşması:

" ... Hiç şüphe etmemelidir ki yeni Türk Devletinin, genç Türk Cumhuriyetinin temeli burada sağlamlaştırıldı. Ebedî hayatı burada taçlandırıldı. . . Bu âbide Türk vatanına göz dikeceklere, Türkün 30 Ağustos günündeki ateşini, süngüsünü, hücumunu, kudret ve iradesindeki şiddeti hatırlatacaktır."

1 Kasım 1924

Cumhurbaşkanı Atatürkün, Türkiye Büyük Millet Meclisini açış konuşması:

"Hiç şüphe etmemelidir ki, Anadolu ortasında süratle meydana getirilecek yeni ve mamur bir Ankara, asırlarca ihmal edilen Türk vatanı için başlı başına bir medeniyet merkezi, Türk Devleti için pek mühim bir dayanak olacaktır."

17 Kasım 1924

Terakkiperver Cıımhuriyet Fırkasının kuruluşu (2 Haziran 1925de Bakanlar Kurulu kararı ile feshedilmiştir.)

17 Şubat 1925

Âşarın kaldırılmasına dair Kanunun kabulü

5 Ağustos 1925

Atatürkün, Lâtife (Uşaklıgil) Hanımdan ayrılışı

23 Ağustos 1925

Atatürkün Kastamonuya gelişi

27 Ağustos 1925

Atatürkün, İneboluda elinde panama şapkası ile "ünlü şapka nutku" nu söylemesi:

"Bunu açık söylemek isterim. Bu serpuşun ismine şapka denir. İşte şapkamız..."

1 Kasım 1925

Cumhurbaşkanı Atatürkün, Türkiye Büyük Millet Meclisini açış konuşması:

" Cumhuriyet devrinin kendi zihniyet ve ahlakiyle donanmış basınını yine ancak Cumhuriyetin kendisi yetiştirir."

5 Kasım 1925

Ankara Hukuk Fakültesinin açılışı ve Atatürkün konuşması:

" Cumhuriyetin güç ve dayanağı olacak bu büyük müessesenin açılışında hissettiğim saadeti hiçbir teşebbüste duymadım ve bunu izhar ve ifade etmekle memnunum."

25 Kasım 1925

Şapka giyilmesi hakkında Kanunun kabulü

30 Kasım 1925

Tekke ve zaviyeler ile türbelerin kapatılmasına ve türbedarlıklar ile bir takım unvanların kaldırılmasına dair Kanunun kabulü

26 Aralık 1925

Milletler arası saat ve takvim hakkındaki Kanunların kabulü

17 Şubat 1926

Türk Medenî Kanununun kabulü

22 Nisan 1926

Borçlar Kanununun kabulü

29 Mayıs 1926

Türk Ticaret Kanununun kabulü

14 Haziran 1926

Atatürke İzmirde hazırlanan suikast girişiminin meydana çıkarılması

18 Haziran 1926

Atatürkün, İzmir Suikasti girişimi hakkında Anadolu Ajansına demeci:

"... Alçak teşebbüs benim şahsımdan ziyade mukaddes Cumhuriyetimize ve onun istinat ettiği yüksek prensiplerimize müteveccih bulunduğuna şüphe yoktur. Benim naçiz vücudum bir gün elbet toprak olacaktır, fakat Türkiye Cumhuriyeti ilelebet pâyidar kalacaktır."

1 Kasım 1926

Atatürkün, Türkiye Büyük Millet Meclisini açış konuşması:

"... Bu büyük millet, arzu ve istidadının yöneldiği istikametleri görmeye çalışan ve görebilen evlâdını daima takdir ve himaye etmiştir."

30 Haziran 1927

Atatürkün askerlikten emekliye ayrılışı

1 Temmuz 1927

Atatürkün, Millî Mücadeleden sonra İstanbula ilk gelişi ve coşkun şekilde karşılanışı

15 Ekim 1927

Cumhuriyet Halk Partisi "II. Büyük Kongresi"nin Ankarada toplanması ve Atatürkün 36 saat 33 dakika süren Büyük Nutkunu okumaya başlaması

20 Ekim 1927

Atatürkün, Parti Kongresinde okuduğu Büyük Nutkunu bitirişi:

"... Bugün ulaştığımız netice, asırlardan beri çekilen millî felâketlerin doğurduğu uyanıklığın ve bu aziz vatanın her köşesini sulayan kanların karşılığıdır. Bu neticeyi. Türk gençliğine emanet ediyorum. Ey Türk gençliği! Birinci vazifen, Türk istiklâlini, Türk Cumhuriyetini ilelebet muhafaza ve müdafaa etmektir. Muhtaç olduğun kudret damarlarındaki asîl kanda mevcuttur!"

1 Kasım 1927

Atatürkün, ikinci defa Cumhurbaşkanlığına seçilmesi

Cumhurbaşkanı Atatürkün, Türkiye Büyük Millet Meclisinde açış konuşması:

"... Büyük Millet Meclisi, Türk milletinin asırlar süren arayışlarının özü ve onun bizzat kendisini idare etmek şuurunun canlı timsalidir. Türk milleti, mukadderatını Büyük Millet Meclisinin kifayetli ve vatanperver eline bıraktığı günden itibaren karanlıkları sıyırıp kaldırmış ve ümitleri boğan felâketlerden milletin gözlerini kamaştıran güneşler ve zaferler çıkarmıştır."

10 Nisan 1928

Lâikliğe giden önemli Anayasa değişikliklerinin yapılması

(Bu değişikliklerle, Anayasanın ikinci maddesindeki "Türkiye Devletinin dini, din-i İslâmdır." fıkrası ile 26. maddede mevcut "Ahkâm-ı şeriyenin Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından yürütüleceğini" belirten cümle kaldırılmış, ayrıca milletvekillerinin ve Cumhurbaşkanının yaptıkları yeminler de değiştirilerek namus üzerine ant içilmesi şekli kabul edilmiştir.)

20 Mayıs 1928

Milletler arası rakamların kabulüne dair Kanun

10 Ağustos 1928

Atatürkün, İstanbul Sarayburnu Parkında “Yeni Harfler” hakkında konuşması:

"... Bizim ahenktar, zengin dilimiz yeni Türk harfleriyle kendini gösterecektir. Asırlardan beri kafalarımızı demir çerçeve içinde bulundurarak, anlaşılmayan ve anlayamadığımız işaretlerden kendimizi kurtarmak, bunu anlamak mecburiyetindesiniz."

1 Kasım 1928

Yeni Türk harflerinin kabul ve tatbiki hakkında Kanunun kabulü

1 Kasım 1928

Cumhurbaşkanı Atatürkün, Türkiye Büyük Millet Meclisini açış konuşması:

"Büyük Millet Meclisinin kararıyla Türk harflerinin katiyet ve kanuniyet kazanması, bu memleketin yükselme mücadelesinde başlı başına bir geçit olacaktır."

8 Kasım 1928

Atatürkün, Millet Mekteplerinin Genel Başkanlığını ve Başöğretmenliğini kabul etmeleri

1 Ocak 1929

Yeni harfleri ve bu harflerle yazıyı halka öğretmek üzere "Millet Mektepleri" nin açılması

1 Kasım 1929

Cumhurbaşkanı Atatürkün, Türkiye Büyük Millet Meclisini açış konuşması:

"..Meclisimizin en büyük eseri olan Türk harfleri, memleketin umumî hayatına tamamen tatbik olunmuştur. İIk müşkülat, milletin. ülkü kuvveti ve uygarlığa olan sevgisi sayesinde kolaylıkla yenilmiştir."

3 Nisan 1930

Türk kadınlarına seçme ve seçilme hakkı tanıyan yeni Belediye Kanununun kabulü

11 Ağustos 1930

Atatürkün, yeni bir parti kurulması isteği hakkında Fethi (OKYAR) Beyin mektubuna cevabı:

"Görüyorum ki lâik cumhuriyet esasında beraberiz. Zaten benim siyasî hayatta bir taraflı olarak daima aradığım ve arayacağım temel budur. Binaenaleyh Büyük Mecliste aynı temele istinat eden yeni bir partinin fâaliyete geçerek millet işlerini serbest tartışmasını, Cumhuriyetin esaslarından sayarım."

12 Ağustos 1920

Fethi (OKYAR) başkanlığında "Serbest Cumhuriyet Fırkası"nın kuruluşu

(Parti, 17 Kasım 1930da kendisini feshetmiştir.)

1 Kasım 1930

Cumhurbaşkanı Atatürkün Türkiye Büyük Millet Meclisini açış konuşması:

"... Geçen senenin önemli olaylarından biri de Sivasa demiryolunun ulaşmasıdır. Bu kadar müşkülât içinde vatanı bir misli daha genişletmeye ve kuvvetlendirmeye medar olan bu eserin gelecek Türk milleti tarafından şükranla yâd olunacağına eminim. "

28 Aralık 1930

Kubilâyın şehit düşmesi nedeniyle Atatürkün, orduya başsağlığı mektubu:

"... Büyük ordunun kahraman genç subayı ve Cumhuriyetin mefkûreci öğretmen heyetinin kıymetli uzvu Kubilâyın temiz kanı ile Cumhuriyet hayatiyetini tazelemiş ve kuvvetlendirmiş olacaktır."

12 Nisan 1931

Atatürkün direktifiyle "Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti"nin kuruluşu

(Daha sonra "Türk Tarih Kurumu" adını almıştır.)

4 Mayıs 1931

Atatürkün, üçüncü defa Cumhurbaşkanlığına seçilmesi

10 Mayıs 1931

Cumhuriyet Halk Partisi Üçüncü Büyük Kongresinin toplanışı ve Atatürkün konuşması:

"... Millet için ve milletçe yapılan işlerin hâtırası her türlü hâtıraların üstünde tutulmazsa millî tarih kavramının kıymetini takdir etmek mümkün olamaz."

1 Kasım 1931

Atatürkün Türkiye Büyük Millet Meclisini açış konuşması:

"... Türkiyenin güvenliğini gaye tutan, hiçbir milletin aleyhinde olmayan bir barış istikameti, bizim daima kuralımız olacaktır."

19 Şubat l932

Halkevlerinin açılması

12 Temmuz 1932

Atatürkün direktifiyle "Türk Dili Tetkik Cemiyeti"nin kuruluşu (Daha sonra "Türk Dil Kurumu" adını almıştır.)

1 Kasım 1932

Atatürkün Türkiye Büyük Millet Meclisini açış konuşması:

"... Millî kültürün her çığırda açılarak yükselmesini Türkiye Cumhuriyetinin temel dileği olarak temin edeceğiz."

31 Mayıs 1933

İstanbul Darülfünunun kapatılmasına Millî Eğitim Bakanlığınca yeni bir üniversite kurulmasına dair Kanunun kabulü (Bu kanunla İstanbul darülfünunu kapatılmış,18 Kasım 1933 günü İstanbul Üniversitesi öğretime açılmıştır.)

29 Ekim 1933

Atatürkün, Cumhuriyetin 10. Yıldönümü nedeniyle Türk milletine ünlü söylevi:

"... Az zamanda çok ve büyük işler yaptık. Bu işlerin en büyüğü, temeli Türk kahramanlığı ve yüksek Türk kültürü olan Türkiye Cumhuriyetidir. ... Asla şüphem yoktur ki Türklüğün unutulmuş büyük medenî vasfı ve büyük medenî kabiliyeti bundan sonraki inkişafiyle âtinin yüksek medeniyet ufkunda yeni bir güneş gibi doğacaktır... Ne mutlu Türküm diyene!"

1 Kasım 1933

Atatürkün Türkiye Büyük Millet Meclisini açış konuşması:

"... Geçen on sene, gelecek devirler için bir başlangıçtan başka bir şey değildir. Bununla beraber, eski devirlerin tarihi karşısında, Cumhuriyetin bu on senesi, eşi görülmeyen bir diriliş ve göz kamaştırıcı bir ileri atılış âbidesidir."

20 Kasım 1933

Atatürkün, İstanbul Üniversitesinin öğretime açılması münasebetiyle kendisine çekilen saygı ve bağlılık telgrafına cevabı:

"İstanbul Üniversitesinin açılmasından çok sevinç duydum. Bu yüksek ilim ocağında kıymetli profesörlerin elinde Türk çocuğunun müstesna zekâ ve eşsiz kabiliyetinin çok büyük inkişaflara mazhar olacağından eminim.

9 Şubat 1934

Türkiye, Yunanistan, Yugoslavya ve Romanya arasında "Balkan Antantı" nın imzalanması

21 Haziran 1934

Soyadı Kanununun kabulü

1 Kasım 1934

Atatürkün, Türkiye Büyük Millet Meclisini açış konuşması:

"... Güzel sanatların hepsinde, ulus gençliğinin ne türlü ilerletilmesini istediğinizi bilirim. Bu yapılmaktadır. Ancak, bunda en çabuk, en önde götürülmesi gerekli olan Türk musikisidir. Bir ulusun yeni değişikliğinde ölçü, musikide değişikliği alabilmesi, kavrayabilmesidir."

24 Kasım 1934

Kendisine "Atatürk" soyadı verildiğine dair Kanunun Türkiye Büyük Millet Meclisinde kabulü

26 Kasım 1934

Efendi, Bey, Paşa, Hazretleri vb. lâkap ve unvanların kaldırıldığına dair Kanunun kabulü

3 Aralık 1934

Bazı kisvelerin giyilemeyeceğine dair Kanunun kabulü

(Bu kanunla din adamlarının hangi din ve mezhebe mensup olurlarsa olsunlar mabet ve âyinler haricinde ruhanî kisve taşımaları yasaklanmıştır.)

5 Aralık 1934

Türk kadınlarına milletvekili seçme ve seçilme hakkı tanıyan Anayasâ değişikliği

1 Mart 1935

Atatürkün dördüncü defa Cumhurbaşkanı seçilmesi

9 Mayıs 1935

Cumhuriyet Halk Partisi IV. Büyük Kurultayının Ankarada Atatürkün konuşmasıyla açılışı:

"Uçurum kenarında yıkık bir ülke... türlü düşmanlarla kanlı boğuşmalar... Yıllarca süren savaş... Ondan sonra, içerde ve dışarda saygı ile tanınan yeni vatan, yeni sosyete, yeni devlet ve bunları başarmak için arasız, devrimler... İşte Türk genel devriminin bir kısa ifadesi"

(Kurultay, 16 Mayıs 1935 de kapanmıştır.)

1 Kasım 1935

Atatürkün, Türkiye Büyük Millet Meclisini açış konuşması:

"... Olaylar Türk milletine iki önemli kuralı yeniden hatırlatıyor: Yurdumuzu ve haklarımızı müdafaa edecek kuvvette olmak... Barışı koruyacak uluslararası çalışma birliğine önem vermek..."

9 Ocak 1936

Ankarada "Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi" nin açılışı

20 Temmuz 1936

Boğazlar’ın Türk Hükûmetinin hâkimiyetine geçişini sağlayan "Montreux Antlaşması" nın imzalanması

1 Kasım 1936

Atatürkün Türkiye Büyük Millet Meclisini açış konuşması:

"... Cumhuriyet, yeni ve sağlam esaslarıyla Türk milletini emin ve metîn bir gelecek yoluna koyduğu kadar, asıl fikirlerde ve ruhlarda yarattığı güvenlik itibariyle büsbütün yeni bir hayatın müjdecisi olmuştur."

27 Ocak 1937

Cenevrede Milletler Cemiyeti toplantısında Hatayın bağımsızlığının kabul edilmesi

(Bu durum, 29 Mayıs 1937de Cenevrede toplanan Milletler Cemiyeti Konseyinde de Hatay Anayasasıyla beraber onaylanmış, bağımsızlık rejimi 29 Kasım 1937 günü yürürlüğe girmiştir. 2 Eylül 1938de Hatay Millet Meclisi açılarak Devlet Başkanlığına Tayfur Sökmen seçilmiştir. Devletin adı "Hatay Devleti" olarak kabul edilmiş, 23 Haziran 1939da Türkiye ile Fransa arasında yapılan antlaşma ile de Türkiyeye bırakılmış, 7 Temmuz 1939 tarih ve 3711 sayılı Kanunla yeni Hatay ili kurulmuştur. )

11 Haziran 1937

Atatürkün, bütün çiftliklerini ve mallarını millete bağışlaması

9 Temmuz 1937

Türkiye, İran, Irak ve Afganistan arasında Sadabat Paktının imzalanması

1 Kasım 1937

Atatürkün, Türkiye Büyük Millet Meclisini açış konuşması:

"... Milletimizin lâyık olduğu yüksek uygarlık ve refah seviyesine varmasını alıkoyabilecek hiçbir engel düşünmeğe yer bırakılmadığını ve bırakılmayacağını huzurunuzda söylemekle bahtiyarım."

30 Mart 1938

Fransadan davet edilen Prof. Dr. Fissengerin Atatürkü muayenesini takiben Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliğinin Atatürkün hastalığı hakkında ilk resmî tebliğ yayımlaması

(Bu tebliğde Fissengerin muayenesi sonucu Atatürkün sıhhatinde endişe verici bir durum olmadığının tesbit edildiği ve kendisine 1,5 ay kadar istirahat tavsiyesinin kâfi görüldüğü belirtilmiştir. )

20 Mayıs 1938

Atatürkün, Ankaradan Mersine gelişi ve askerî birliklerin geçit resmini izlemesi

24 Mayıs 1938

Atatürkün, Mersinden Adanaya gelişi ve Atatürk Parkı önünde askerî birliklerin geçit resmini izlemesi

26 Mayıs 1938

Atatürkün, son olarak Ankaradan İstanbula gidişi (Ölüm tarihine kadar İstanbulda kalmıştır.)

5 Eylül 1938

Atatürkün, Dolmabahçe Sarayında el yazısıyla vasiyetini yazması

(Vasiyetname; 6 Ekim 1938 günü Dolmabahçe Sarayına çağırılan İstanbul Altıncı Noterine Atatürk tarafından teslim edilmiştir. Vasiyetnamenin Açılışı: 28 Kasım 1938)

29 Ekim 1938

Atatürkün, Cumhuriyetin 15. Yıldönümü nedeniyle Türkiye Cumhuriyeti Ordusuna mesajı:

"... Türk vatanının ve Türklük camiasının şan ve şerefini, dahilî ve haricî her türlü tehlikelere karşı korumaktan ibaret olan vazifeni, her an yapmaya hazır ve âmade olduğuna benim ve büyük ulusumuzun tam bir inan ve itimadımız vardır."

1 Kasım 1938

Atatürkün, Türkiye Büyük Millet Meclisini açış konuşmasının hastalığı sebebiyle Başbakan Celâl BAYAR tarafından okunması:

"... Memleketimizi her gün daha çok kuvvetlendirmek, her alanda her türlü ihtimallere karşı koruyabilecek bir halde bulundurmak ve dünya olaylarının bütün safhalarını büyük bir uyanıklılıkla izlemek, barışsever siyasetimizin dayanacağı esasların başlangıcıdır."


10 Kasım 1938

Atatürkün, Dolmabahçe Sarayında saat dokuzu beş geçe ölümü

(Atatürkün Türk bayrağına sarılı tabutu, 16 Kasım 1938 günü Dolmabahçe Sarayının büyük tören salonunda bir katafalk üzerine konularak milletin ziyaretine bırakılmış; 19 Kasım 1938 günü Dolmabahçeden top arabasına konularak törenle Sarayburnu rıhtımına, buradan Zafer torpidosu aracılığıyla Yavuz gemisine nakledilmiştir. Bu gemi ile İzmire getirilmiş, yine Zafer torpidosuna nakledilerek karaya çıkarılmıştır.

Cenaze, saat 20.30da özel trenle Ankaraya gönderilmiş, 20 Kasım 1938 günü saat 10.00da başta Cumhurbaşkanı olmak üzere Büyük Millet Meclisi Başkanı, Başbakan, Bakanlar, Genelkurmay Başkanı, milletvekilleri, devlet ve ordu ileri gelenleri tarafından istasyonda törenle karşılanmıştır.

Atatürkün tabutu trenden alınarak top arabasın konulmuş, büyük törenle Türkiye Büyük Millet Meclisine getirilerek Meclis önünde hazırlanan katafalka yerleştirilmiştir.

21 Kasım 1938 günü geçici kabir olarak ayrılan Etnografya Müzesine getirilmiş ve hazırlanan mermer lâhdin üzerine yerleştirilmiştir. Tabut, 10 Kasım 1953de büyük bir törenle Anıtkabire nakledilmiş ve Atatürkün fani vücudu, vatan topraklarına verilmiştir.)