ƏHMƏDİNEJADIN SEÇKİNİ UDUZMAQ TƏHLÜKƏSİ VAR

Orta təbəqə də ondan üz döndərib; mühafizəkarlar vəziyyəti dəyişmək üçün xarici təhlükə amilini qabartmağa çalişir

İranda prezident seçkiləri yaxınlaşdıqca həmin ölkədə cərəyan edən siyasi rəqabət Qərbdə də maraqla izlənilir. ABŞ-ın “Chicago Tribune” qəzetinin yazdığına görə, seçki kampaniyasında başlıca məsələ daxili iqtisadi durumdur ki, bu da hazırda prezident Mahmud Əhmədinejadın “Axilles dabanı”na çevrilib.

İyunun 12-də keçiriləcək seçkilər ərəfəsində Əhmədinejad hətta uzun müddət üzərinə məhdudiyyət qoyulmuş mövzular – ölkənin nüvə proqramı və İsraill haqda ritorika – üzrə də qınaq obyektinə çevrilib. İslahatçı namizəd Mirhüseyn Musəviyə görə, Əhmədinejad İranı elə bir günə salıb ki, o, hazırda yoxsulluq, terrorizm və piratlıq girdabı olan Somali ilə müqayisə olunur. “Bizim xalq sənə onları biabır etmək hüququ verməyib”, - deyə Musəvi İsfahanda keçirilən seçki kampaniyasında bildirib. Başqa islahatçı namizəd Mehdi Kərrubi isə hazırkı hökumətin nüvə proqramı ilə bağlı mövqeyini sərt tənqid edib.

Qəzet yazır ki, bu tənqidlər maraq doğurur. Mahmud Əhmədinejadın xarici siyasət kursunun arxasında ölkənin ali siyasi və dini rəhbəri olan ayətulla Xamenei dayanır. Kərrubi kampaniyasının nümayəndəsi İsmayıl Gerami Moqəddəm Əhmədinejadın BMT Təhlükəsizlik Şurasının tətbiq etdiyi sanksiyaları qulaqardına vurmasını ziyanlı adlandırıb. Belə ki, həqiqi zərbə sıravi İran vətəndaşlarına dəyir. Kərrubi Əhmədinejada məsləhət görür ki, dünya siyasəti ilə məşğul olmaq əvəzinə bazarlarda pomidorun qiymətini sabitləşdirsin.

”Washington Post”-da nəşr edilən son reportajda isə İranda orta sinfin prezident Mahmud Əhmədinejaddan üz döndərdiyi yazılır. Qeyd olunur ki, 2005-ci ildə Tehranın 12 milyon sakininin əksəriyyəti sistemin onları təmsil etmədiklərini əsas gətirərək səsverməni boykot etmişdilər. İranda səhih rəy sorğusu aparan qurumlar olmadığından seçkilərdə nə qədər adamın iştirak edəcəyini indidən proqnozlaşdırmaq mümkün deyil. Lakin ilkin işarələr göstərir ki, ötən seçkilərdə iştirak etməmiş bir çox adam bu dəfəki səsverməyə qatılacaq. Bunun səbəbi Əhmədinejaddan narazıların onu hakimiyyətdən uzaqlaşdırmaq marağıdır. Orta sinifdən qaynaqlanan tənqidlərin bir neçə kökü var. Hökumət nazirliklərində və dövlət şirkətlərində çalışan minlərlə təcrübəli ekspert son 4 ildə Əhmədinejadın tərəfdarları ilə əvəzlənib. Eyni zamanda İranda özəl şirkətlər Çindən daxil olan ucuz məhsulların qarşısında rəqabətə duruş gətirə bilmirlər. Əhmədinejadın hakimiyyəti dönəmində inflyasiya 30 faiz yüksəlib, paytaxtda yaşamağın qiyməti ikiqat artıb.
Yaranmış qəzəb dalğasında hakimiyyətə gəlmək üçün mübarizə aparan namizədlər məhz bu emosiyalara cavab verməyə çaşırılar. “Allah qoysa, insanlar seçkilərdə yüksək faizlə iştirak edəcəklər”, - deyə 30 min insanın toplaşdığı Təbriz stadionunda çıxış edən milliyətcə azərbaycanlı Mirhüseyn Musəvi bildirib. “Əgər biz insanların tükənməyən qüdrətindən istifadə etsək, onda öz hüquqlarımızı əldə edəcəyik”. Ekspertlərə görə, Əhmədinejadın mövqeləri o qədər zəifdir ki, onun ikinci dəfə seçkiləri udmaq şansı yoxdur. İndi o yalnız inzibati aparata arxalana bilər. Bu seçkilərdə Əhmədinejad xarici təhlükə amilindən də istifadə edə bilmir. Çünki ABŞ ötən ilin sonlarından başlayaraq İrana qarşı təzyiqləri azaldıb və müharibə hədələri ilə çıxış etmir. Əksinə, Obama administrasiyası Tehranla dialoq haqda danışır. Lakin xarici təhlükənin böyük olması Əhmədinejada və mühafizəkarlar düşərgəsinə insanları öz ətraflarına toplamaq, onların diqqətini sosial problemlərindən yayındırmaq üçün sərf edirdi. Son günlər İranda terror və silahlı toqquşmalar haqda xəbərlər gəlir və istisna deyil ki, seçkiqabağı vəziyyətin xaricdən İrana təhlükə artdığı yönündə gərginləşdirilməsi mühafizəkarların mövqeyini xilas etmək üçün istifadə olunan texnologiyadır.
Fərhad Məmmədov
musavat