ƏHMƏDİNEJADIN PREZİDENTLİYİ BİTDİ?!

İranın dini lideri ondan üz döndərib



İranın ali dini rəhbəri ilk dəfə olaraq ictimaiyyət qarşısında prezident Mahmud Əhmədienajdı qınayıb. Buna səbəb Əhmədinejad hökumətinin hər il Məkkə ziyarətini təşkil edən idarənin rəhbərini işdən çıxarması olub. “New York Times” qəzeti yazır ki, ayətullah Əli Xameneyinin Əhmədinejada narazılığını belə açıq şəkildə izhar etməsi onun iyunun 12-də keçiriləcək prezident seçkilərində bu namizəddən dəstəyini geri götürməsinin işarəsi ola bilər.

Dini iyerarxiyanın zirvəsində dayanan şəxs kimi Xameneyi İranda ən səlahiyyətli şəxs hesab edilir. Onun Əhmədinejaddan üz döndərməsi barədə görünüş belə Əhmədinejadın prezidentliyi əldə saxlamaq şanslarına ölümcül zərbə endirə bilər. Əhmədinejadın populyarlığı son aylarda İranın tənəzzüllə üzləşən iqtisadiyyatı və nüvə proqramı ilə bağlı beynəlxalq ictimaiyyətlə qarşıdurması nəticəsində İranın artan təcridi üzündən kəskin enib.

”Amerikanın səsi”nin məlumatına görə, ixtilaf keçən ay İran prezidenti Həcc komitəsini Turizm Nazirliyinin nəzarəti altına keçirəndən sonra başlayıb. Daha sonra Əhmədinejadın vitse-prezidentlərindən biri Həcc təşkilatının rəhbəri Mustafa Xaksar Qahrudini işdən çıxarıb. Qahrudinin vəzifədən azad edilməsi ali dini rəhbərin sərt qınağına tuş gəlib və o, bu addımı qeyri-qanuni adlandırıb. Bunun ardınca Əhmədinejad hökuməti dərhal geri çəkilib.

Hazırda Mahmud Əhmədinejad prezident seçkilərində ciddi namizədlərlə qarşılaşır. Bunların sırasında sabiq baş nazir Mir Hüseyn Musəvi və sabiq parlament spikeri Mehdi Kərrubi var. Mühafizəkar cəbhədən isə Möhsen Rezai öz namizədliyini irəli sürüb. Tehranda siyasi şərhçi olan Səid Leylaz deyir ki, cənab Rezai ayətulla Xameneyi ilə razılaşmadan öz namizədliyini rəli sürməzdi. Bu isə onu göstərir ki, ali dini rəhbər öz seçimini hələ ki, açıq saxlayır. Lakin İranın bulanıq siyasi mənzərəsini nəzərə alanda, Xameneyinin kimi dəstəkləyəcəyi aydın deyil. Belə ki, keçmişdə prezidenti tənqid etmiş ali dini rəhbər sonra prezidentə dəstəyini izhar edib.

Bu arada xarici siyasət səhnəsində situasiya dəyişməz olaraq qalır. “New York Times” in yazdığına görə, İran və Suriya bir araya gəlib və ABŞ-a mesaj olaraq Fələstin müqavimətini dəstəklədiklərini bildiriblər. Dəməşqdə Suriya prezidenti Bəşar Əsədlə görüşən Mahmud Əhmədinejad habelə “Həmas” və başqa radikal Fəslətin qruplaşmalarının liderləri ilə bir araya gəlib. İran prezidentinin Suriyaya son səfəri iki yüksək rütbəli Amerika diplomat, Ceffri Feltman və Daniel Şapironun Suriya ilə danışıqlar apardığı vaxta təsadüf edir. İran və Suriya liderləri Amerikanın regionda apardığı diplomatik səylərə toxunmayıblar. Lakin İran lideri bildirib ki, vaxtilə İran və Suriyanı şər üçbucağına daxil edən xarici qüvvə indi bu ölkələrlə əlaqələri yaxşılaşdırmaq istəyir. O, Suriya-İran ittifaqının regionda dominantlıq etmək istəyən qüvvələr üzərində qələbə çaldığını bəyan edərək hər iki ölkənin Fələstin müqavimətinə dəsətk verəcəyini bildirib. Bu arada Yaxın Şərqə səfər edən ABŞ müdafiə naziri Robert Geyts Amerikanın ərəb müttəfiqlərini əmin edib ki, Amerika İranla heç bir gizli sövdələşməyə getmək fikrində deyil. Habelə nazir əlavə edib ki, Obama admistrasiyasının dialoq təklifinə Tehrandan gələn cavab o qədər də ruhlandırıcı deyil.



Fərhad MƏMMƏDOV